Akıllı Kentlerden Akıllı Köylere

akıllı şehirlerden akıllı köylere, smart city, smart village

Kırsaldan kente göç bir serüvendi, kentten kırsala…?

Bir kentte veya kırsalda temel gereklilikler nelerdir? Aslında bakıldığında yaşamsal ihtiyaçların tümü kent ve kırsalda farklı şekillerde ele alınabilir. Peki ya farklılıkları, çözüm üretme stratejileri, yönetimleri, ekonomileri, yaşamsal ihtiyaçları nasıl düşünülmeli ve kurgulanmalı? Kırsal kalkınma için yeni bir model olsa ne olur?

Günümüze kadar citta slow gibi birçok kırsal kalkınma modelleri geliştirilmiştir. Kimi coğrafyalarda başarıya ulaşılmış, kimi coğrafyalarda ise başarıya ulaşılmayarak kentin kır karşısındaki baskınlığı ağır gelmiş ve kırdan kente göç engellenememiştir.

Günümüzde yenilikçi kent yaklaşımlarının ortaya çıkması ve bunun üzerine birçok tartışma üzerinden yeni kavramlar gündemimize gelmektedir. Akıllı kent(Smart City), Akıllı büyüme (Smart  Growth), Dijital kent (Digital City) gibi teknoloji odaklı kentlerin yanında 90’lardan beri gündemde olan sürdürülebilir-ekolojik kentler ve çözüm arayışları da söz konusudur. Genel olarak bakıldığında teknoloji, kent odaklı çözümler üretme üzerinde irdelenmektedir ve temelinde de sürdürülebilirlik ilkesine dayandırılmaktadır. Bu işlevi dengeli bir şekilde kırsal alanlardaki köylere de uygularsak, teknolojiden nasıl fayda sağlayabiliriz?

Kır ve kenti bölgesel olarak ele aldığımızda arasındaki gelişmişlik farkının ne kadar fazla olduğunu söyleyebiliriz. 21.yy’ın getirdiği gereklilikler, teknolojinin kırsalda da bir araç olarak kullanılması ve kırsal kalkınma için çözüm arayışında olması gerekliliğini doğurmaktadır. Kırsal kalkınmanın sorunlarına kısaca değinirsek; genç nüfusunun olmaması, üretimin nitelikli yapılmaması, yaşamsal ihtiyaçları karşılayacak gerekli altyapının olmaması “kırsalın iticiliği kentin çekiciliğini” gündeme getirmektedir. Bu sorunlar ile beraber kırsal alanlar ile kentler arasındaki farklılıkların azaltılması ve kırsal alanların kalkındırılarak optimum dengenin sağlanması amacına yönelik yaklaşımlar kırsal kalkınma kavramı altında tartışılmaya başlanmıştır.  Kırsal kalkınmayı, bölgesel ölçekten alt ölçeğe kadar irdeleyerek mekânda kırsal kalkınma başlığı altında akıllı köy kümeleri modeli üzerinde yeni yaklaşımlar irdelenmektedir.

“Köy kümesi modelinin uygulanabilmesi için kalkınma çalışmalarına esas olmak üzere, kırsal yerleşmelerin mekânsal (mekânsal örgütlenme düzeni), sosyo-kültürel (hane büyüklüğü, okuma–yazma oranı, yaşam kültürü), ekonomik (geleneksel üretim biçimleri) ölçütleri tanımlayan veri tabanı hazırlanması gerekliliği (Akçı, 2015) bulunmaktadır. Gelişen teknoloji ile bilgilerin üretimi ve erişilebilirliğinin sağlanabilmesi ile sorunlara yerinde çözüm üretilebilmesi fırsatı ortaya çıkarmaktadır (Richards, 1985). Bu kapsamda yenilikçi yaklaşımlara yönelme gerekliliği doğmaktadır. Mekânsal dengesizliklerin giderilmesi için kentsel büyümeye yön verme, sosyal ve mekânsal arka planının oluşturulması çerçevesinde kentliyle bütünleşen, sürdürebilir, öncelikle çevre, teknolojik ve yenilikçilik ilkeleri doğrultusunda gelişen akıllı köy kümeleri modelini tartışmaktır. Akıllı köy kümeleri modeli içerisinde dijital tarım, uzaktan sağlık hizmetleri, uzaktan eğitim ve akıllı arazi gibi kavramlar yer almaktadır.

akıllı şehir, akıllı köy

Akıllı köy kümesi modeli kapsamında dijital tarım, uzaktan eğitim ve sağlık hizmetlerinin verilmesi ve artırılmış gerçeklik ve nesnelerin internet teknolojileri kullanılarak akıllı arazi kavramının kırsal alanlarda adapte edilmesi ve belirlenen çalışma alanında uygulanması amaçlanmaktadır.”(Erdoğan ve Şahin, 2018)

Akıllı Köy Kümeleri Modeli Bileşenleri

Dijital Tarım

Uzaktan algılama teknikleri, GPS veri izleme yönetimi ve gerçek zamanlı veri izleme uygulamaları

Uzaktan Sağlık Hizmetleri

Tele tıp, konferanslar, veri ve görüntü paylaşımları birinci basamak sağlık hizmetlerinin uzaktan sağlanabilmesi

Uzaktan Eğitim

Açık medya kaynakları

Akıllı Arazi

Artırılmış gerçeklik veya nesnelerin interneti

Tarımda inovatif  gelişmelerin yani tarımsal meteoroloji, erken uyarı sistemi, sulama ve gübreleme otomasyonları, akıllı gübre yönetimi, hassas ilaçlama, izlenebilirlik yazılımları gibi tarımsal modernizasyon uygulamalarıyla çevre, teknoloji ve inovatif  ilkelerinin köy yerleşmelerinde uygulanması önerilmiştir. Böylece tarımda teknolojinin kullanılması tarım sektöründe mesleği daha prestijli kılacak ve ilgi çekici hale gelecektir. Bunun yanında genç nüfusu kırsal bölgede tutma imkanı daha fazla olacaktır.

Bu yaklaşımdan yola çıkarak akıllı köy kümesi modelinin, kırsal yerleşimlerde sürdürülebilir ekonomik dengenin sağlandığı, yerleşimlere özgü sektörel stratejilerin belirlendiği, tarım sektöründeki imaj değişiminin yaşam standartlarını arttırdığı ve çevre ve inovatif gelişmelerle yeni nesil kırsal yaşam modeli olarak gelişmekte olan ülkelerde doğru sonuçlar vereceği söylenebilir.

Yenilikçi kent yaklaşımları bütününe bakıldığında akıllı kentlerin yanında akıllı köyleri de düşünmemiz, bölgesel olarak kırsal kalkınma üzerinde etkili rol alabileceğini söyleyebiliriz.

Kırsal kalkınmada akıllı köy kümelenmeleri hakkında detaylı akademik metin için tıklayın!

Referanslar:

G.Erdoğan, S.Şahin(2018), Kırsal Kalkınmada Mekânsal Model Akıllı Köy Kümeleri: Datça Örneği (Spatial model for rural planning: The smart village clusters, the case of Datça), TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu International Geography Symposium on the 30th Anniversary of TUCAUM 3-6 Ekim 2018 /3-6 October 2018, Ankara

Özcan K., Akci A. (2016), Kırsal Kalkınma İçin Model Önerisi: Köy Kümeleri, TEAD, 2016; 2(1), Araştırma Makalesi (ResearchArticle)

Richards, P., 1985. Indigenous Agricultural Revaluation: Ecology and Food Production in West Africa. London: Hutchinson.

 

Yorumlar

  1. Arkipedya 27 Ekim 2021

Yorum Yazın !